DUYGU ERDOĞAN – Tarihinin en Aka zelzele felaketlerinden biri ile sarsılan Türkiye’de afet bölgesi olan 11 Belde içinde en Aka yıkımı merkez üssü olan Kahramanmaraş ile Hatay, Adıyaman, Malatya ve Gaziantep aldı. Bu kentlerden Malatya Özellikle zelzele tesirine karşılık Fazla Çok yapısının ağır hasarlı hale gelmesiyle dikkat çekti. Bu nedenle ekonomik hayatta en Çok zararın Belde merkezinde hizmet kesimi, kırsalda ise hayvancılıkla uğraşanlarda olduğu görüldü. Bu Aka Bina stoku ziyanı karşısında öbür Aka risk ise çalışanların göçü oluyor. Kentteki konutların aldığı ziyan ve şimdi süreksiz barınma alanlarının tamamlanamaması nedeniyle emekçiler Öbür kentlere göç edince, çalışma hayatında Aka bir kayıp yaşanıyor. Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Lideri Oğuzhan cet Sadıkoğlu, organize Sanayi bölgelerinde (OSB) yapı hasarının yüzde 25 düzeyinde olduğunu belirtirken, çalışan kaybının ise yüzde 60 düzeyine dayandığını söyledi.
‘İşçi barınabilmeli’
Oğuzhan cet Sadıkoğlu, kentin ayağa kalkabilmesi için en Kıymetli etkenin ticaretin ayağa kalkması olduğuna dikkat çekerken, bu kapsamda hafriyatlar kaldırılırken yer tahsislerinin planlanması ve ticaretin önünün açılması gerektiğini lisana getirdi. Sadıkoğlu, “Malatya’yı bırakmayan esnaf ve çalışanlar ile gidenlerin Geri dönmesi için en süratli halde adımların atılmasını bekliyoruz. mesela organize Sanayi bölgelerinin etrafına konteyner kentler kurularak işçinin orada konaklaması sağlanmalı. Bakım ve Besin muhtaçlıkları da patronlarınca sağlanabilir. Şu anda işletme çalışanının barınma sorunu var, herkes buradan gitmek istiyor. Bu halde olursa Sanayi ayağa süratli kalkar” dedi.
Malatya Ticaret Borsası üyeleri, Buğday Pazarı’nda sarsıntıdan ziyan gören esnafı ziyaret etti.
‘Geçici çarşı kurulmalı’
Sanayicinin en Kıymetli zarının hammadde ve makinelerinde birtakım kayıplar olduğunu anlatan Oğuzhan cet Sadıkoğlu, buna Karşın OSB’nin Belde merkezindeki hizmet kesimi ile kıyaslandığında daha kolay ayağa kalkacak düzeyde olduğunu söyledi. Hem hizmet bölümü patronları ile girişimcilerin kentte kalması, hem de çalışan kaybının azaltılması için süreksiz çarşı alanları oluşturulabileceğini kaydeden Sadıkoğlu, bu hususta çalışmalar yapacaklarını Anlatım etti. Sadıkoğlu, “Şehrin insanları huzursuz, anında konaklama imkanı bulamıyor. Aileleriyle güç durumda olan çalışanlar gidiyor. Bu türlü giderse en Aka Sıkıntı çalışan eksiği olacak. kent merkezinde binaların Aka kısmı ziyan gördü. Hizmet dalı yerle bir oldu. kent merkezinde hasar almayan yapı oranı yüzde 20’dir. Her geçen gün gecikiyoruz. Buna deva olmak için esnaf ve çalışana yönelik süreksiz çarşı alanları oluşturmak istiyoruz” diye konuştu.
İş yerlerinin yüzde 60’ı yıkık ya da hasarlı
Sanayi alanlarında hasarların daha telafi edilebilir boyutta olduğunu anlatan Malatya Ticaret Borsası Lideri Ramazan Özcan, ticareti sekteye uğratacak asıl sorunun ise Aka ziyan gören esnafta olduğunu söyledi. Ayrıyeten ağır hasarlı yapı sayısının 100 bin olduğunu belirten Özcan, bu nedenle personellerin aileleriyle Öbür kentlere yerleşmeye başladığını Anlatım etti. Özcan, “En Aka Sorun da bu. Malatya’da ilçelerde 2 bin, merkezde 20 bin olmak üzere 22 bin esnaf var. Yüzde 60’ının Amel yeri ağır hasarlı yahut yıkıldı. Ufak esnaf ve hizmet dalı güç durumda. Acil aksiyon planı içinde süreksiz alışveriş alanları oluşturmaya çalışıyoruz. Günlük hayatlarını idame ettirip, gereksinimlerin karşılanabileceği yerler oluşturmaya çalışıyoruz. OSB tarafında ise yavaş yavaş gelen çalışanlarla işlerine başlayanlar var” dedi.
‘Ürünler tahliye edilemiyor’
‘Bir kenti ayağa kaldırmanın en Kıymetli ögesi o kentteki ticaret hayatını faal hale getirmektir’ diyen Ramazan Özcan, süratli bir ticaret hayatı dönüşüyle emekçilerin göçünü de Geri döndürmek istediklerini lisana getirdi. Çalışanlar için fabrikalar etrafında aileleriyle Bir arada yaşamaları için konteyner barınma imkanları oluşturulması gerektiğini anlatan Özcan, buna Amel dünyasının da takviye olacağını söyledi. Malatya’nın tıpkı vakitte bir tarım kenti olduğuna ve hayvancılık yapanların sayısının da Çok olduğuna dikkat çeken Ramazan Özcan, şunları söyledi:
“Tarlalarla ilgili Aka sıkıntılar gözlenmedi fakat elbette kırsalda yaşayanların da korkusu ve telaşı Fazla büyük. Bine yakın büyükbaş hayvan kaybettik. Küçükbaşta 6 bine yakın hayvanımız telef oldu. Kayısı ihracatı çoklukla OSB’lerden ve çeşitli Müstakil bölgelerden yapılıyor. Bu alanlar yavaş yavaş açılıyor. Kayısı bahçelerimizde bir meşakkat yok. Yeterli bir eser olursa bu Yıl geçimini kayısıdan sağlayanlar biraz Mesut olacaktır.”
‘En az 1 Yıl Özel takviye ve teşvik verilmeli’
Normal kaidelerde 500 milyon dolar düzeyinde yıllık ihracatı olan Malatya’da anne amaç her Yıl üzerine ekleyerek 1 milyar dolar düzeyine ulaşmaktı. İşletmeler kısa müddette ayağa kalksa da Etraf vilayetlerdeki ziyan ve Eser tedarik/ulaşım süreçlerinde yaşanacak aksamalarla bu yılın güçlü geçeceği öngörülüyor.
Oğuzhan cet Sadıkoğlu, işletmelerin ya da esnafın beklentilerinin kentte karşılanamaması durumunda eserlerini, makinelerini alıp gitmek istediklerine vurgu yaparken, şu talepleri iletti:
“İş insanımız ve girişimcimiz kısa müddette bir aktiflik görmezse yapılanmasını farklı bir kentte kuracaktır. Bu imkanı kaçırırsak yine niteliksiz göç alırız ve kentlerin ayağa kalkması gecikir. Hizmet bölümündekileri idame ettirmeliyiz. Ödemelerini yapabilmeliler, çalışanlarına istihdam sağlayabilirler. Adamın dükkanı göçük altında ama işten çıkarma yasağı var. Emekçiye nasıl maaş ödeyecek. Vergiler var, ödemeler var, krediler var. Süreksiz mühlet ötelemek fayda etmeyecektir. En az bir yıl-iki Yıl bu insanlara Özel muameleyle dayanak ve teşvik verilmeli ki ayağa kalkabilsinler. Kentlerin kendilerine gelmesi için çaba edeceğiz.”
YARIN: Bilhassa Ufak endüstrinin büsbütün yok olduğu Hatay, nasıl yine ayağa kalkar?
Yorum Yok