Bu fiyatın 2023 yılı ulusal gelirinin yaklaşık yüzde 9’una ulaşabileceğine dikkat çekildi. Başkanlığın hazırladığı “2023 Kahramanmaraş ve Hatay Zelzeleleri Raporu”nda, zelzelelerin yol açtığı kayıp ve hasarın boyutu ortaya konuldu. Rapora nazaran, sarsıntılar nedeniyle yarım milyondan Çok yapı hasar gördü, irtibat ve güç altyapısı ziyana uğradı ve Kıymetli maddi kayıplar oluştu. 11 ili kapsayan afet bölgesinde 3.8 milyon şahıs istihdam edilirken, bölgenin ülke istihdamı içindeki hissesi yüzde 13.3’tü. 2021 yılında Türkiye genelinde kaydedilen yüzde 11.4’lük ekonomik büyümeye sarsıntıdan etkilenen 11 ilin katkısının 0.98 puan olduğu, bu vilayetlerin 2022 yılı ihracatı içindeki hissesinin da yüzde 8.6 olarak hesaplandığı kaydedildi.
Milli gelirin yüzde 9’u
Raporda zelzele hasarı, toplumsal kesimler (konut, eğitim, sıhhat, istihdam, çevre), altyapı bölümleri (içme suyu-kanalizasyon, belediye hizmetleri, güç, ulaştırma, haberleşme) ve ekonomik dallar (tarım, madencilik, imalat sanayi, turizm) ayrımında incelendi. Zelzelenin Türkiye iktisadı üzerindeki Yekün yükü içinde en Kıymetli bileşeni, yüzde 54.9 oranıyla 1 trilyon 73.9 milyar lirayla (56.9 milyar dolar) Hane hasarı oluşturdu. İkinci yüklü hasar kalemi ise, 242.5 milyar lira (12.9 milyar dolar) ile halk altyapısı ve hizmet binalarındaki yıkımdan meydana geldi. Hane dış Özel kesim hasarı da, 222.4 milyar lira (11.8 milyar dolar) ile bir öteki Değerli hasar kalemi oldu.
Bu kalem içinde imalat sanayi, güç, haberleşme, turizm, sıhhat ve eğitim bölümleri, Ufak esnaf ile ibadethanelere ait hasar yer aldı. Raporda, “Ayrıca sigortacılık kesimi kayıpları ve esnafın gelir kayıpları ile makroekonomik tesirler dikkate alındığında, sarsıntının yol açtığı felaketin Türkiye iktisadı üzerindeki Yekün yükünün yaklaşık 2 trilyon lira (103.6 milyar dolar) seviyesinde olduğu varsayım edilmektedir. Bu büyüklüğün 2023 yılı ulusal gelirinin yaklaşık yüzde 9’una ulaşabileceği öngörülmektedir” denildi.
1999 sarsıntısından 6 kat daha fazla
Rapora ait Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Twitter hesabından yapılan açıklamada da, sarsıntılardan sonra oluşan bütün hasar, kayıp ve muhtaçlıkları tespit etmek üzere Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın öbür bakanlıklar ve halk kuruluşlarıyla Bir arada çalışarak zelzele Kıymetlendirme Raporu’nu hazırladığı belirtildi.
Raporun memleketler arası standartlarla uyumlu formda hazırlandığı, afetin büyüklüğü dataların toplanmasını güçleştirmişse de titiz bir çalışmayla bina, konut, Amel yeri, fabrika, makine ve teçhizat bilgilerinin tam sayım niteliğine yaklaştığı Anlatım edildi. Bakanlık paylaşımında şöyle denildi:
“Sahadan gelen aktüel bilgilere nazaran, toplamda 1.6 trilyon lira maddi hasar tespit edilmiştir. Öte yandan, zelzele bölgesine yapılan acil dayanak ve harcamalar, yıkıntı kaldırma faaliyetleri, sigorta ödemeleri, gelir kaybı ödemeleri, öteki bütün dayanak ve harcamaların yanı Dizi ulusal gelir azalması nedeniyle toplamda 351.4 milyar liralık bir kayıp oluşmuştur. Asrın felaketinin ülkemize maliyeti yaklaşık 2 trilyon lira (103.6 milyar dolar) olup bu sayı, 2023 yılı ulusal gelir beklentimizin takriben yüzde 9’una denk gelmekte ve 1999 Marmara Depremi’nden yaklaşık 6 kat daha Çok maddi hasar ve kayıplarımızın olduğunu göstermektedir.”
Yorum Yok