DUYGU ERDOĞAN – Türkiye’nin stratejik eseri olan pamukta yeni bir ekim dönemi başladı. Fakat geçen Yıl hasat periyodunda Fazla düşük fiyatlarla karşılaşan pamuk üreticisinin bu Yıl hevesini kaybettiği görülüyor. mesela Çukurova’da pamuk ekim alanlarının düştüğü, çiftçinin alternatif eserlere yöneldiği bir dönem olacak. Ege genelinde ise pamuk ekili alanlarda yüzde 30 bir düşüş öngörülüyor. öteki yandan zelzelelerde hasar Meydan başta Kahramanmaraş merkezli çırçır fabrikaları ve iplik sanayinin hasat periyoduna de yetişememesi kaygısıyla ise bölgedeki pamuk ekim alanlarında daralma gözleniyor.
Pamuk üretiminde geçen dönem Türkiye 1 milyon tonu aşan lif pamuk üretimiyle, tüketiminin yarısından fazlasına denk gelen üretimi Biricik başına sağlamayı başarmıştı. Lakin dokumacılıkta Türkiye’nin en Aka pazarı Avrupa’daki talep azlığı, maliyet artışıyla Birlikte İç piyasada sanayici ile ihracatçının fiyat tutturamaması talep düşüşünü hızlandırıyor. Bu nedenle geçen Yıl üreticinin bir kısmı maliyetinin bile altında satış yaparken, öteki yandan ise lisanslı depolar pamukla doldu.
Yüzde 80’i hasarlı
Bu düşüşte zelzele bölgesinde ziyan gören çırçır fabrikaları ve iplik endüstrisinin tesiri büyük. Ulusal Pamuk Kurulu Lideri Bertan Balçık, Hatay ve Kahramanmaraş’ta pamuk ekili alanların yüzde 60 oranında düşebileceğini söyledi. Bilhassa çırçır fabrikalarının, iplik fabrikalarının yüzde 80’inin ağır hasarlı olduğunu anlatan Balçık, bu nedenle pamuk yetiştiricisinin satacak yer bulamama telaşıyla farklı eserlere yöneldiğini Anlatım etti. Türkiye genelinde ise bu düşüşün yüzde 25 olacağını beklediklerini kaydeden Balçık, “Normalde 2 milyon ton olan lif pamuk tüketiminin, zelzele bölgesindeki fabrika hasarlarıyla 1 milyon 300 bin tona düşer. Dünyada da talepteki sakinlik sürüyor. Lif pamukta bu dönem üretim beklentisi 800 bin ton. Talep tarafında 2024’e kadar bir canlanma beklemiyoruz.”
Devir stok çağrısı
Aydın Ticaret Borsası Lideri Fevzi Çondur, Ege Bölgesi’ndeki pamuk ekili alanlarda yüzde 30’a yakın bir daralma beklediklerini, buna karşılık evvelki dönemden Çağ eden stokların yüksek olduğunu söyledi. Sadece 70 bin ton Çağ stokun bölgeden kaynaklı olduğunu anlatan Çondur, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) daha önce kuru incir ve üzümde yaptığı alımlar üzere müdahale alımı yapması davetinde bulundu. Çondur, “Devir stoklar tıpkı vakitte bir depolama sorunu oluşturuyor ve beraberinde finansman sorunu getiriyor. TMO vasıtasıyla devletimizin en azından fiyatların da gerilememesi ismine müdahale alım kapsamına pamuğu da almasını istiyoruz. Bir sefere mahsus yapılabilir” dedi.
Maliyet arttı, fiyat düştü
Pamuk üretiminin Kıymetli merkezlerinden Adana’da pamuk ekiminin az olacağını vurgulayan Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, pamuk ekecek alanlar için ayrım ödeme dayanağının yükseltilerek şimdiden açıklanmasının faydalı olabileceğini Anlatım etti. Bilgiç, “Kütlü pamuk fiyatı 2021’de 55 lira düzeyinde iken artık 36 lira. Üstelik bunun üzerine eklenen 2 yıllık maliyet artışlarına karşılık. Geçen hasat periyodunda 13 liraya kadar düştü. Bu ülkenin endüstrisinin stratejik eseri olarak her dönem pamuk üretimini belirli düzeyde tutabilmemiz lazım” diye konuştu.
Onsu 80 cent
Avrupa’nın Kıymetli dokumacılık ve konfeksiyon eserleri tedarikçisi olan Türkiye’ye yönelik talebin artmasıyla, pek Fazla bölümün hammadesi olan pamukta üretim de artmıştı. Lakin mevcutta dingin olan piyasa, Yurt içinde üreticiyi de huzursuz ediyor. İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Şurası reis Yardımcısı İrfan Özhamaratlı, evvelki Yıl onsu 140 cent düzeyini gören pamukta artık onsun 80 cent olduğunu hatırlattı. Özhamaratlı, “Çiftçinin ziyan edeceği fiyatlar oluşsun istemeyiz. Lakin dünyada talep azaldı, Yurt içinde endüstrici var döviz kurlarıyla rekabet edemiyor, zelzeleden etkilenen bölgelerde çalışacak insan bulmak bile güç. Bunların kısa müddette tahlile kavuşması zor” dedi.
Destek yükseltilmişti
Pamuk prim artışı beklentisi üreticinin beklediği periyotta karşılanamamış fakat daha sonra bir Ara düzeltme ile 1.1 lira olan pamuk prim takviyesi 1 lira 60 kuruşa yükseltilmişti. 271 lira mazot gübre takviyesi de uygulanıyor. Kilogram başına destekleme böylelikle 2 lira 10 kuruşa tekabül ediyor. Bu süreçte desteklemeler yanı Dizi devletin TMO ile müdahale alımlarıyla piyasadaki stoku tutma ve üreticinin ziyanına satış yapmasının önlenmesi bekleniyor.
Yorum Yok