Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Hariç Ticaret Dataları baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Bilgi Paneli’ne nazaran 2022 yılının birinci 9 ayında tarım, Besin ve Meşrubat dalı 17,9 milyar dolar ihracat, 15,5 milyar dolar İthalat gerçekleştirdi. 1 ile 23 fasılları ortasındaki bütün GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili eserlerin iç edildiği hesaplamalara nazaran, 2022 yılının birinci 9 ayında bölümün Hariç ticaret fazlası evvelki yılın birebir devrine kıyasla yüzde 30,4 düştü.
Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayınlanan Hariç ticaret bilgilerine nazaran 2022 yılının birinci 9 ayında ihracat, evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 17,1 oranında artarak 17,92 milyar dolara, İthalat yüzde 31,4 artarak 15,47 milyar dolara ulaştı. Eylül 2022’de, evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 8,7 artan aylık İhracat kıymeti 2,16 milyar dolar olarak gerçekleşirken, İthalat yüzde 13,9’luk bir artışla 1,68 milyar dolar oldu.
Dış ticaret fazlası, geçtiğimiz yılın gerisinde kaldı
Sektör Yıl genelindeki net ihracatçı pozisyonunu müdafaasına karşın, yılında birinci 4’te 3’lük kısmında geçtiğimiz yılki Hariç ticaret fazlasının gerisinde kaldı. 2022 yılının birinci 9 ayında Hariç ticaret fazlası evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 30,4 düşüşle, 2,45 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yılın birinci aylarında Hariç ticaret fazlası evvelki yılın yüzde 50 üzerindeydi. Mart ayında bu Oran yüzde 101,5’e ulaştı. Lakin Nisan, Mayıs ve Özellikle Haziran aylarındaki yüksek aylık İthalat sayıları ve Mayıs ayında aylık bazda Hariç ticaret açığı verilmesi, Hariç ticaret fazlasını aşağıya çekti. Yılın birinci 6 ayında Hariç ticaret fazlası evvelki yılın yüzde 22,1 gerisinde kaldı, bu gerileme yaz ayları boyunca devam etse de Eylül ayında Hariç ticaret fazlasının gerileme trendinin aykırıya döndüğü görüldü. Ünite İhracat kıymeti 2022 yılının birinci 9 ayında evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 12,1 artarak 1.196 dolar/ton olarak gerçekleşti. dışalım ünite bedeli ise evvelki yıla nazaran yüzde 17,7 artışla 698 dolar/ton’a yükseldi.
Dış ticarette öne çıkan ürünler
2022 yılının birinci 9 ayında ihracatta öne çıkan eserler sırasıyla un (1,05 milyar dolar), rafine ayçiçeği yağı (0,80 milyar dolar) ve makarna (0,71 milyar dolar) olurken bu eserler Yekün ihracatın yaklaşık yüzde 14,3’ünü oluşturdu. 2022 yılının birinci 9 ayında en Fazla ithal edilen eserler ise sırasıyla buğday (2,3 milyar dolar), soya fasulyesi (1,8 milyar dolar) ve olmamış ayçiçeği yağı (1,2 milyar dolar) oldu. Bu 3 eser, Yekün ithalatın yaklaşık yüzde 34,3’ünü yani 3’te 1’inden fazlasını oluşturdu. 2022 yılı Eylül ayında ihracatta öne çıkan eserler buğday unu (153,8 milyon dolar), rafine ayçiçeği yağı (109,8 milyon dolar) ve makarna (81,8 milyon dolar) oldu. Tıpkı periyotta en Fazla ithal edilen eserler buğday (273,8 milyon dolar), olmamış ayçiçeği yağı (176,4 milyon dolar) ve soya fasulyesi (101,7 milyon dolar) oldu.
En Çok ithal edilen Eser kalemlerinde Rusya-Ukrayna’nın yeri
Yılın birinci 9 ayında ithalatta birinci sırada yer Meydan buğdayın (2,3 milyar dolar) en Çok ithal edildiği birinci 2 ülke şu anda Cenk halinde olan Rusya (1,7 milyar dolar) ve Ukrayna (0,5 milyar dolar) oldu. Yılın birinci 9 ayındaki buğday ithalatında bu 2 ülkenin hissesi yüzde 90’ın üzerinde yer aldı. Ağustos ayında yapılan 273,8 milyon dolarlık buğday ithalatının da 163,5 milyon doları Rusya’dan (yüzde 60), 103,8 milyon doları ise Ukrayna’dan (yüzde 38) geldi. İthalatta 3. sırada yer Meydan olmamış ayçiçeği yağında yılın birinci 9 ayında 1,2 milyar dolarlık İthalat yapıldı. Burada da birinci 2 sırada Rusya (0,74 milyar dolar) ve Ukrayna (0,44 milyar dolar) yer aldı. Yılın birinci 9 ayındaki olmamış ayçiçeği ithalatında bu 2 ülkenin hissesi yüzde 97,4 oldu. Türkiye’nin ithalatında birinci 3 sırada yer Meydan 2 eserde, ithalatın Fazla Aka bir kısmı Rusya ve Ukrayna’dan yapıldı.
En Fazla İhracat yapan sektörler
2022 yılı birinci 9 ayına ilişkin Hariç ticaret dataları kesimlere nazaran incelendiğinde şeker ve şekerli mamuller (1.820 milyon dolar), bitkisel yağ (1.670 milyon dolar), ıslak meyve (1.397 milyon dolar), Misli kabuklu meyveler (1.275 milyon dolar) ve balıkçılık-su eserleri (1.140 milyon dolar) kesimleri en Çok İhracat yapan bölümler olarak sıralandı. Yekün ihracatın yüzde 40,7’si bu 5 bölüm tarafından gerçekleştirildi.
2022 yılı birinci 9 ayında hayvan yemi (4.610 milyon dolar), bitkisel yağ (3.006 milyon dolar), un (2.598 milyon dolar), şeker ve şekerli mamuller (566 milyon dolar) ile kakao-çikolata (461 milyon dolar) kesimleri ise en Fazla İthalat yapan dallar olarak sıralandı. Yekün ithalatın yüzde 72,7’si, neredeyse 4’te 3’ü bu 5 dal tarafından gerçekleştirildi. Bu oranın yüksek olması ve geçmiş periyotlara nazaran artması, ithalatın az sayıda kesimde ağırlaştığını gösterdi. Hayvan yemi kesimi, 2022 yılının birinci 9 ayında 4.610 milyon dolar hacim ile Yekün ithalatın yüzde 29,8’ini, yaklaşık 3’te 1’ini oluşturdu. Bitkisel yağ kesimi, 2021 yılında 3 milyar doları aşan İthalat ile Yekün ithalatın yüzde 17,9’unu oluşturmuştu. 2022 yılının birinci 9 ayında da 3.006 milyon dolar ile Yekün ithalatın Yine yüzde 19,4’ünü oluşturdu.
İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler
2022 yılının birinci 9 ayında, evvelki yılın tıpkı ayına nazaran ihracatını değer olarak en Çok arttıran kesimler bitkisel yağ bölümü (437 milyon dolar artış), un kesimi (254 milyon dolar artış), hayvan yemi bölümü (224 milyon dolar artış), şeker ve şekerli mamuller bölümü (216 milyon dolar artış) ile balıkçılık ve su eserleri bölümü (210 milyon dolar artış) oldu. Tıpkı periyotta ihracatın gerilediği bölümler Misli kabuklu meyveler dalı (305 milyon dolar düşüş), ıslak meyve dalı (58 milyon dolar düşüş), zerzevat dalı (20 milyon dolar düşüş) ile kahve, çay ve baharat kesimi (7 milyon dolar düşüş) oldu. 2022 yılının birinci 9 ayında, evvelki yılın tıpkı ayına nazaran ithalatı değer olarak en Çok artan dallar hayvan yemi kesimi (1.305 milyon dolar artış), bitkisel yağ kesimi (940 milyon dolar artış), un kesimi (848 milyon dolar artış), şeker ve şekerli mamuller bölümü (366 milyon dolar artış) ile bakliyat dalı (179 milyon dolar artış) oldu. Birebir periyotta ithalatı en Fazla düşen bölümler canlı hayvan ticareti bölümü (153 milyon dolar düşüş), pirinç değirmenciliği bölümü (116 milyon dolar düşüş), kakao ve çikolata kesimi (97 milyon dolar düşüş), tohumculuk kesimi (47 milyon dolar düşüş) ve makarna bölümü (33 milyon dolar düşüş) oldu.
Dış ticarette öne çıkan ülkeler
2022 yılının birinci 9 ayına ilişkin Hariç ticaret dataları ülkeler bazında incelendiğinde en Fazla İhracat yapılan 5 ülke ırak (2.727 milyon dolar), Almanya (1.175 milyon dolar), Rusya (1.164 milyon dolar), ABD (1.051 milyon dolar) ve Birleşik Krallık (527 milyon dolar) oldu. Bu 5 ülkeye yapılan ihracat, Yekün ihracatın yüzde 37,1’ini oluşturdu. Ülkelere nazaran en Fazla ihraç ettiğimiz eserler ırak için un, dondurulmuş tavuk eti, domates salçası; Almanya için fındık içi, ambalajlı fındık, kiraz; Rusya için şeftali, alabalık ve mandalina oldu. diyar bazında İthalat bilgileri incelendiğinde, 2022 yılının birinci 9 ayında en Çok İthalat yapılan ülkeler Rusya (3.730 milyon dolar), Ukrayna (2.053 milyon dolar), Brezilya (1.709 milyon dolar), Malezya (863 milyon dolar) ve ABD (749 milyon dolar) oldu. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat, Yekün ithalatın yüzde 58,8’ini oluşturdu.
Türkiye’nin en Çok İthalat yaptığı 2 ülke şu anda savaşta olan Rusya ve Ukrayna olurken, bu 2 ülkeden yapılan İthalat ise Yekün ithalatın yüzde 37,4’ünü oluşturdu. Rusya’nın bütün ithalattaki hissesi yüzde 24,1 oldu. İthalatta öne çıkan eserler Rusya için buğday, olmamış ayçiçeği yağı ve dane mısır; Ukrayna için buğday, olmamış ayçiçeği yağı ve dane mısır; Brezilya için soya fasulyesi, kahve ve şeker oldu.
Yorum Yok