Sriwijaya Air Havayolları’na ilişkin Boeing 737-500 tipi yolcu uçağı 2021 yılının 9 Ocak günü Endonezya’nın başşehri Jakarta’dan yolcu ve mürettebat olmak üzere toplamda 62 bireyle havalandığında kimsenin dakikalar sonra yaşanacaklardan haberi yoktu. Binlerce adadan oluşan ülkede SJ-182 uçuş numaralı uçak, gün içinde yapılan binlerce uçuştan yalnızca birisiydi. 1994 yılının Mayıs ayında hizmete giren uçakla nihayet temas, kalkış yaptıktan 4 dakika sonra Java Denizi üzerinde gerçekleşti.
Uçakla bağlantının kaybolmasının akabinde başlatılan inceleme sırasında Flightradar24 datalarını inceleyenler şaşkına döndü. Dev Boeing 737-500, havalandıktan kısa müddet sonra 10 bin feet (yaklaşık 3 bin 500 metre) irtifadan süratle alçalmaya başlamış ve deniz üzerinde radardan kaybolmuştu. Arama kurtarma çalışmalarının başladığı sırada toplumsal medyada balıkçılar tarafından çekilen birtakım imajların paylaşılması, SJ-182’nin başına ne geldiğine dair Değerli bir ipucu oldu. Java denizine açılan balıkçıların su üzerinde bulduğu kimi Aka modüller Sriwijaya Air Havayolları’na ilişkin Boeing 737-500’ten Öbür bir şeye ilişkin değildi.
Arama kurtarma çalışmaları sonucunda uçakta bulunan mürettebat da iç 62 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı. Yetkililer, uçağa ilişkin olan ve uçuş bilgilerinin kaydedildiği kara kutuya ulaşıldığını ve eldeki bilgiler ışığında kazanın gerçekleşme sebebinin araştırılacağı açıkladı. Geçtiğimiz günlerde kazaya ait yeni bir rapor açıklandı. Raporun açıklanmasıyla Bir arada birçok kişinin aklına bir Kez daha, “Neden Endonezya’da bu kadar Fazla tayyare kazası oluyor?” sorusu geldi. tayyare mühendisi ve havacılık uzmanı Muhammed Yılmaz, SJ-182 kazası ve Endonezya’da yaşanan tayyare kazaları hakkında konuştu.
‘TAHMİN EDİLDİĞİ ÜZERE OLDU’
Kazanın gerçekleştiği günden bu yana birtakım ihtimallerin değerlendirildiğini belirten Muhammed Yılmaz’a nazaran kazanın neden gerçekleştiğine dair yapılan varsayımlar hakikat çıktı. Yılmaz, “Kazanın nedeni kara kutudaki bilgilerin çözülmesiyle ortaya çıkarıldı. Uçağın bakım kayıtlarında, motor gücünü otomatik olarak Denetim eden autothrottle sisteminde, uçuştan birkaç gün Evvel bozukluk yaşandığı yer alırken, bunun kazanın oluşumuna katkıda bulunup bulunmadığı üzerine yoğunlaşılmıştı. Varsayımlar gerçek çıktı” açıklamasını yaptı.
Otomatik gaz Denetim sistemi (autothrottle) hakkında bilgi veren Muhammed Yılmaz, “Bu sistem direkt olarak yakıt akışını Denetim etmek yerine, istenen uçuş karakteristiklerini tayin ederek pilotun tayyare motorlarının Sıkıntı ayarını yapmasını sağlar, yakıt tasarrufu sağlar ve istenen Hız yahut gücü hassas bir biçimde ölçtüğü için motor ömrünü artırır. İki tip çalışma modu vardır: Hız ve itme. Otopilottan Müstakil olarak çalışan bu sistem, makul Hız bedeline ulaşmak için otomatik olarak gaz verir yahut gaz keser. Boeing uçaklarında bu mod etkin iken gaz kolu resen devinim eder. Airbus uçaklarında ise gaz kolu devinim etmez ve bu sistem autothrust olarak adlandırılır” dedi.
Autothrottle sistemi arızalı bir uçağın, operasyonlarına devam etmesinin önünde bir Mani olmadığını Anlatım eden Yılmaz, “Çünkü pilotlar motor gücünü manuel olarak Denetim edebilir. Fakat kazanın raporundan anlaşıldığı üzere, autothrottle sistemi arızalı olduğu için motorlar ortasında Güç istikrarı üzerinde Önemli bir farklılık oluşmuş ve bu da pilotların, uçağın denetimini kaybetmesine neden olmuş üzere görünüyor” tabirlerini kullandı.
“Sol motor gaz kolu kalkıştan sonra yüzde 34 üzere düşük bir süratte, sağ motor gaz kolu ise yüzde 92 yani Özgün tırmanma ayarında kaldığı için oluşan asimetrik itki durumu kazanın nedeni olmuş. Pilotlar motor parametreleri, gaz kollarının pozisyonu ve dönme açısı üzere ayrıntılarda oluşabilecek anormallikleri Denetim edebilecekleri göstergeleri dikkate almamış üzere görünüyor. Çok öz itimat ve pilotlar ortası iletişimsizlik, takım kaynak idaresi (CRM) hususlarındaki eksiklikler de kazayla ilgili öne çıkıyor.”
ÇOK Çok UÇAK KAZASI YAŞANMASININ SEBEBİ
Endonezya, sık sık yaşanan tayyare kazalarıyla gündeme geliyor. Adalardan oluştuğu için hava ulaşımının vazgeçilmez olduğu Endonezya’da 1945’ten bu yana bölgedeki öbür bütün ülkelere nazaran daha Çok sivil yolcu uçağı kazası yaşandı. Aviation Safety Network datalarına nazaran, Endonezya’da 1945’ten bu yana yaklaşık bin 500 kişinin hayatını yitirdiği 100’ün üzerinde sivil tayyare kazası yaşandı. Bu istatistikler ışığında Endonezya, Asya bölgesinde uçmak için en tehlikeli yerlerden birisi olarak gösteriliyor. Uzmanlar, nihayet yıllarda Endonezya’da bu durumun önüne geçmek için birçok çalışma yapıldığını söylese de nihayet yaşanan Sriwijaya kazası, Endonezya’da havacılık kurallarının uygulanması konusundaki ilerlemelere kuşkuyla yaklaşılmasını gerektiriyor.
“Endonezya’nın böylesine Üzücü bir havacılık geçmişine sahip olmasının nedenleri ortasında coğrafya, iktisat ve siyasetin kesişimini göstermek mümkün” diyen Muhammed Yılmaz, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Çin, Hindistan ve ABD’den sonra dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi olan ülke Pasifik Okyanusu’nun Güney batısında 3 bin mil boyunca uzanan, yaklaşık 6 bin grup adadan oluşuyor. Hava yolu ile seyahat bir yerden bir yere gidebilmenin en pratik prosedürü. Endonezya’nın Papua üzere Fakir bölgelerinde, kara yolu yahut demir yolu sistemlerinin olmaması yahut Fazla yetersiz olması hava yolu ile seyahat etme ihtiyacı doğuruyor.”
‘RÜŞVET VE YOLSUZLUK DA BÜYÜK SIKINTI’
1998 sonrası yıkılan diktatörlük rejimi sonrası, Endonezya’nın hâlâ demokrasiyi oturtmaya çalışan bir ülke pozisyonunda olduğuna dikkat çeken Yılmaz, şark Asya mali krizinin akabinde nihayet 20 yıldaki kuvvetli ekonomik büyüme datalarının milyonlarca orta Sınıf vatandaşı ayağa kaldırdığını belirtti. Muhammed Yılmaz, bu durumun havacılık bölümünde de yansımaları olduğunun altını çizerek, “Bununla Bir arada hava yolu nakliyeciliği daha kullanılabilir bir opsiyon haline geldi. Bu durum, Trigana üzere düşük maliyetli şirketler için Endonezya’nın vasat havacılık pazarına giriş fırsatı oluşturdu” dedi.
Endonezya ticari sivil havacılık kesiminin her geçen gün giderek büyüdüğünü belirten Yılmaz, “Uluslararası Hava Nakliyatı Birliği (IATA) 2039’a kadar Endonezya’nın ticari hava yolu pazarının dördüncü en büyüğü olacağını kestirim ediyor. Lakin ülkedeki rüşvet ve yolsuzluk üzere kronik sorunların, havacılık dünyasında varlığını sürdürüyor olmasının sonucu olarak beşerler bu tip tayyare kazalarında hayatlarını yitiriyor” halinde konuştu.
‘ÇALIŞANLARIN MESLEKLİ BİLGİSİ YETERSİZ’
Pilotlar, hava trafik kontrolörleri ve teknisyenlerin yetersiz mesleksel bilgiler ile istihdam edildiği lisana getiren Muhammed Yılmaz, “Endonezya’nın arama kurtarma faaliyetleri esnasında kendi yetersizlikleri haricinde dışarıdan iştirake müsaade konusunda epey isteksiz davranması, hükümetin havacılık alanında ülkedeki denetleyicilerin, denetmenlerin ve regülasyonların ne kadar Noksan ve vahim durumda olduğunun dünyaya duyurulması dehşetiyle ilgili olduğunu söylemek güç değil. Geçmişteki kazalar, daima yetersiz pilot eğitimi, mekanik arızalar, hava trafik Denetim meseleleri ve yetersiz tayyare bakımı ile ilişkilendirildi” halinde konuştu.
2009 yılına kadar Endonezya hava yollarının güvenlik kayıtlarının epey Kötü olduğuna dikkat çeken Yılmaz, “Teknik uzmanlık, eğitimli işçi, kayıt tutma yahut kontrol prosedürleri üzere alanlarda yetersiz oldukları gerekçesiyle 2007’den 2016’ya kadar Endonezyalı havayollarının ABD’de aktiflik göstermelerini yasakladı. Avrupa Birliği, 2007’den 2018’e kadar misal bir yasağı uyguladı” bilgisini paylaştı.
‘KARA LİSTEDE YER Meydan YOK’
Endonezya’da 2000-2009 ortasında 27, 2010-2019 yılları ortasında ise 18 ölümlü tayyare kazası yaşandığını belirten Muhammed Yılmaz, şu ayrıntıları da paylaştı:
“Ülkede yıllar içinde Milletlerarası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) standartlarının uygulanmasında Değerli kazanımlar elde edildi. ABD Federal Havacılık Yönetimi’nin Milletlerarası Havacılık Güvenliği Kıymetlendirme Programı, Endonezya’yı ‘Kategori 1’ ülke olarak pahalandırıyor. Bu, Endonezya’nın havacılık bölümünün ICAO gerekliliklerine Müsait olduğu ve Endonezyalı taşıyıcıların ABD’ye uçmasına müsaade verdiği manasına geliyor. Şu anda Endonezyalı hava yollarının milletlerarası uçuşlar konusunda rastgele bir mahzuru yok. kara listede yer Meydan Endonezyalı taşıyıcı bulunmuyor.”
Yorum Yok