Duygu Erdoğan – Konut fiyatlarında bir ölçü yavaşlamaya rağmen devam eden artış ivmesi ve konuta erişimde en Kıymetli etken olan kredilere ulaşmaktaki zahmet, tüketicileri ‘zincirleme’ bir satış-alış modeline yönlendiriyor.
Evini yenilemek isteyenler, yüksek fiyatlara karşılık kâfi krediye de erişemediği için bir yandan eski meskenini satıp diğer yandan bu paraya elindeki birikimini ekleyerek yeni konut alıyor. Bu sistem birebir vakitte emlakçılar için de zincirleme bir alım-satım modelini oluşturuyor.
Bir müddettir her segmentte piyasanın bu biçimde döndüğünü belirten emlak uzmanları, özellikle krediye ulaşımın kolaylaştırılmasını; fakat bunun Hane fiyatlarına yeni bir yükselme tesiri getirecek Misli bir halde olmaması gerektiğini vurguluyor.
‘Yok denecek kadar az’
TÜİK datalarına nazaran, Türkiye’de Hane satışları ekimde bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 25.3 azalarak 102 bin 660 oldu. İpotekli Hane satışları olarak bilinen banka kredili satışlar ekimde bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 53 düşüş gösterdi ve 13 bin 268 oldu. Yekün Hane satışları içinde ipotekli satışların hissesi yüzde 13 üzere düşük bir orana geriledi. Özel bankaların Hane kredisi nema oranları yüzde 2.05’ten yüzde 3.75’e kadar çıkıyor. halk bankalarında 1.20 oranı hala sürüyor fakat üst limit 300 bin lirayı aşamıyor.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Hizmetleri Uğraş Komitesi reis Yardımcısı ve tıpkı vakitte lüks Hane uzmanı olan Sühran Aras, bağlantılı süreçlerin arttığını, ekseriyetle şahısların konutlarını satıp mesken alma yoluna gittiğini anlatıyor.
Yüksek Hane fiyatlarına karşılık kredi imkanlarının yetersiz kaldığını vurgulayan Aras, “İstanbul Bağdat Caddesi’nde ortalama 3+1 bir daire en az 15 milyon liraya satılıyor, 40 milyona kadar çıkan konutlar var. Lakin bankalar kredi konusunda Fazla Aka bir sonlandırma uyguluyor. Kredi ile alım yok denecek kadar az. Alımların tamamına yakını para oluyor. Bu nakiti karşılamak için ise zincirleme bir süreç yapılıyor. Biz meskenini satıyoruz, sonra istediği konutu alıyoruz. Aşikâr bir lüks segmentte devinim devam ediyor. Yıl sonu olduğu için alımlar artacaktır” diye konuştu.
BDDK kararı etkili
BDDK haziranda yaptığı düzenleme ile konutların pahasına ve güç sınıfına nazaran kredi kullanım oranı getirmişti. Buna nazaran, güç sınıfı A olan 1. el konutlar için kredi değer oranı; Hane pahası 2 milyon liranın altında olan konutlar için yüzde 90, Hane bedeli 2 milyon lira ile 5 milyon lira ortasında olanllar için yüzde 70, Hane bedeli 5 milyon lira ile 10 milyon lira ortasında olanlar için azami 3.5 milyon lira olarak belirlendi. Konut pahası 10 milyon lira üzerinde olan konutlar için ise Hane kredisi imkanı bulunmuyor. Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri (TÜGEM) Kurucu Başkanı Hakan Akdoğan, “BDDK kararı krediye esasen bir Hudut getiriyor fakat bunun dışında da erişim sıkıntı. Yanı Dizi Hane fiyatları Fazla arttığı için para alım da güç. İpotekli satışlardaki azalma da bunu gösteriyor. Hane finansmanı açısından bir takviye gerekiyor. Piyasada bir Hane almak için elindeki konutu satıp üzerine ekleme yaparak yapılan alımlar öne çıkıyor. Bu açıdan da yalnızca yatırım için değil muhtaçlık için de açığın yüksek olduğu görülüyor” dedi.
‘Fiyatları artırmamalı’
Bir kredi düzenlemesine gereksinim duyulduğunu hatırlatan Ankara bütün Emlakçılar Uğraş Odası Başkanı Hakan Akçam, lakin kredi nema oranlarının Fazla Misli formda aşağı çekilmeden Hane fiyatlarında yeni bir artış dalgasından kaçınılması gerektiğini söyledi. Akçam, “Bir Özel banka kısa mühlet Evvel nema indirip para sonunu da kaldırdı. Bu bize istikbal günler için ümit veriyor. Krediye ulaşmak güç hasebiyle eski meskenini satıp üzerine ya kredi ya da nakiti varsa ekleyip yeni meskene geçenlerin sayısı yüksek” diye konuştu.
Yorum Yok