Raporun datalarına bakıldığında, 2005’ten bu yana Türkiye’de bayan istihdam dataları giderek daha Çok bayanın faal olarak Amel hayatında rol almaya başladığını gösteriyor. Fakat, bayanların Amel gücüne iştiraki ve istihdam oranları, erkeklere kıyasla hala daha düşük düzeylerde kalıyor. nihayet yıllarda teknolojik gelişmelerin çalışma hayatındaki yansıması, Amel ortamında dijitalleşmenin ve otomasyonun arttığını gösteriyor. Bu süreç, Mevcut olan mesleklerin dijital dönüşüme Müsait olarak değişmesini, çalışanların bilgi ve irtibat teknolojileri ile ilgili hünerler edinmesini ve Türkiye’de halihazırda sorunlu olan bayan istihdamı sıkıntısının dijital dönüşümle birlikte yine ele alınması gerektiğinin değerini ortaya koyuyor.
İş ve aile ortasında kalma
“Genç Bayan İstihdamı ve Yeni iktisat Raporu” hazırlanırken gerçekleştirilen araştırma kapsamında 18-35 ıslak ortası bin 506 üniversite mezunu bayanla İstatistiki Bölge Üniteleri Sınıflandırması (İBBS) kapsamında Türkiye’deki temsili 12 vilayette CATI (bilgisayar dayanaklı telefon anketi) usulüyle görüşüldü. Aralık 2022’de gerçekleşen araştırma doğrultusunda iştirakçilere beş anne modülde Çeşitli sorular yöneltildi. Bayanların Amel gücüne iştiraklerinin önündeki en Aka pürüzün toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dayalı Amel kısmı olduğu biliniyor. Araştırma kapsamında görüşülen bayanların yüzde 25’i çalışmadığını ve Amel aramadıklarını belirtiyor. Bu bayanların çalışan yahut Amel arayan bayanlara kıyasla uygar Vaziyet ve çocuk sahipliğine bakıldığında, yüzde 71’inin evli ve yüzde 63’ünün ise çocuk sahibi olduğu görülüyor. Çalışmayan bayanların nihayet işlerinden ayrılmasının sebepleri incelendiğindeyse, konut içi sorumluluklar hissesinin öbür sebeplere kıyasla yüksek olduğu anlaşılıyor. İş hayatına katılma önündeki en Aka Mani yüzde 30 ile “çocuk bakımı” olarak öne çıkıyor. Vakit vakit yahut tümüyle meskenden çalışan bayanların yüzde 41’i ise “ev içi sorumluluklarından Dolayı tümüyle işine odaklanamadığını” Anlatım ediyor. diğer taraftan araştırmaya katılan bayan yöneticiler, bayan oldukları için karşılaştıkları en güç durumun, Amel ve aile ortasında kalma olduğunu Anlatım ediyor. Ayrıyeten bütün iştirakçilerin yüzde 52’si, işyerinde erkeklerin yükselme konusunda daha avantajlı olduğunu söylüyor.
Girişimci olmak hayal
Katılımcıların yalnızca yüzde 9’u, kendi teşebbüsünü kurmuş olmasına karşın, her on iştirakçiden altısı, ileride kendi teşebbüsünü kurmak istediğini Anlatım ediyor. Kurulmak istenen teşebbüslerde ise moda/tekstil ve eğitimin ön planda olduğu görülüyor. İştirakçilerin Kıymetli çoğunluğu, Temel bilgisayar hünerlerine (e-posta göndermek, Microsoft Office programlarını kullanmak, görüntü konferansa katılmak, dijital pazarlama ve toplumsal medya becerilerine), biraz yahut Aka ölçüde sahip olduğunu Anlatım ediyor. Bilgisayar maharetleri zorlaştıkça, bu maharetlerde uzman iştirakçilerin oranının da düştüğü tespit ediliyor. Yapay zeka/makine öğrenme hünerlerine Aka ölçüde sahip olduğunu söyleyen bayanların oranı yalnızca yüzde 5. Bu durumun, toplumsal cinsiyet rolleri ile bağlantısına nitel araştırma kapsamında görüşülen bayan yöneticiler Özellikle vurgu yaptı. Yazılım alanında bayanların hala Fazla az temsil edildiği, bu alanda da bayanların rahatça kendilerini gösterebilecekken, içinde bulundukları kültür gereği yazılıma İlgi göstermedikleri farklı iştirakçiler tarafından sık sık tekrarlandı.
Üniversite eğitimi kâfi değil
Katılımcıların çoğunluğu, üniversitede aldığı eğitimi, bilgisayar ve teknoloji yeteneklerini geliştirme konusunda kâfi görmüyor. İştirakçilerin yaklaşık yüzde 50’si, bu alandaki eğitim açığını inisiyatifleri ile kapatmaya çalışıyor. Çalıştığı yerin teşvik etmesiyle maharet edinenler ise örneklemin sırf yüzde 13’ünü oluşturuyor.
Çalışmayan iştirakçiler, marifet edinmek için yükle belediye ve devlete bağlı kursları tercih ederken çalışanlar, işyerinde dijital maharetlerini geliştirme fırsatı bulabiliyor. Bilgi bağlantı teknolojileri alanında bilgi ve marifet edinme isteğindeki Temel motivasyon, daha kolay Amel bulabilme ve çalışma şartlarını rahatlatma olarak öne çıkıyor. İştirakçilerin yeni hünerler edinme isteği yüksek olsa da, yüzde 39’luk kesim, edinilen hünerlerin Amel hayatına katkı sağlamadığını düşünüyor. Bu durum, üniversite eğitimi dışında elde edilen dijital hünerlerin niteliğinin düşük olması yahut beceri-iş ahenginin sağlanamamasını akla getiriyor.
Hibe programı afet bölgesinde
Sabancı Vakfı tarafından desteklenen, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Toplumsal Emniyet Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Amel birliğiyle hayata geçen Geleceğini Kuran Genç Bayanlar projesinin hibe programı müracaatları açıldı. Müracaatlar, Kahramanmaraş sarsıntısından etkilenen 11 ilin iç edildiği afet bölgesinde ve projenin pilot vilayetlerinde 8-31 Mayıs tarihleri ortasında gerçekleşecek. Program kapsamında, Yekün 5 milyon 500 bin TL’lik hibe dağıtılması planlanıyor.
Başvuruların iki kademeli olarak gerçekleşeceği hibe programı kapsamında birinci etapta, 8-31 Mayıs 2023 tarihleri ortasında https://geleceginikurangenckadinlar.org/hibe-programi/ adresi üzerinden ön müracaatlar alınacak. Ön müracaat evresini muvaffakiyetle geçen proje sahipleri, ikinci evre olarak ayrıntılı proje başvurusu için Davet edilecek. Taban dayanak fiyatının 200 bin TL, azami dayanak fiyatının 1 milyon TL olduğu hibe programı ile toplamda 5 milyon 500 bin TL’lik hibe ödemesi gerçekleştirilecek. Geleceğini Kuran Genç Bayanlar Hibe Programı’na dernekler, vakıflar, kooperatifler, Sanayi ve ticaret odaları, öbür Uğraş örgütleri ve belediyeler geliştirdikleri projeler ile müracaat yapabilecek.
HAZIRLAYAN: PINAR AKTAŞ pinar.aktas@milliyet.com.tr
Yorum Yok