Tasarruf sağlanırken paraların yük ve kalınlığı oynadı. Metal paradaki değişiklik otomatları etkiledi. Otomat üretim fabrikası müdürü Ali Kurtuluş Çelikol, “Bizim otomatlarımızın üzerine ‘çalışmıyor’ diye yazma yazıyorlardı. Biz kendimiz parayı otomatlara tanımlamaya başladık” dedi. Darphane ve Damga Matbaası genel Müdürü Abdullah Yasir Şahin ise, “Bankaların bankamatiklerinde bu türlü bir zahmet yok. Otomatlarla alakalı olarak ise esasen otomat üreticilerine de Merkez Bankası yeni paraları gönderiyor. Diyor ki, ‘Bundan sonraki otomatlarınızı ve var otomatlarınızı buna nazaran düzenleyin’ diyor. şayet bunlar düzenlememişse bu türlü sorun yaşanabilir. Zira inceliğe ve tartıya hisli metaller bunlar” diye konuştu.
Darphane ve Damga Matbaası genel Müdürlüğü, üretim maliyetlerinin akabinde yaptıkları çalışma ile madeni parada kullanılan bakır, çinko ve nikelin oranlarını değiştirdi. Üretimde tasarruf sağlanırken paraların tartıları da değişti. 1 lira, 8.2 gramdan 6.6 grama geriledi. 50 kuruşsa 6.8 gramdan 5.5 grama düştü. Paranın kalınlığı da yaklaşık yarım milim oynadı. 1 liranın gramajının değişmesi madeni paraların tartısına nazaran hisli bir halde ayarlanıp çalışan otomatları etkiledi. Metal Nakit ile çalışan otomatların gramajı düşmüş 1 TL’leri Nakit üstü olarak verdiği ve parayı tanımlayamadığı görüldü. 1 TL’nin tartısının değişmesi nedeniyle binlerce otomat yine ayarlandı.
“DEVLETİN 2022 YILINDA 600 MİLYON TL BİR KAYBI KELAM KONUSUYDU”
Gramaj değişikliğiyle ilgili bilgi veren Darphane ve Damga Matbaası genel Müdürü Abdullah Yasir Şahin, “Gramajı ile oynadık, içerisinde bulunan krom, nikel üzere madenlerin alaşımı ile oynadık. Yüzde 20 civarında paranın gramajını düşürdük. 1 TL, 8.2’den 6’lı sayılara indirmiş olduk. Gramajı düştü denilen Hadise bu. 1 buçuk milyar adet ile 950 milyon adet ortasında yıllık metal Nakit üretiyoruz. Bizim bu üretmiş olduğumuz metal paralardan devletin nihayet 2022 yılında 600 milyon TL bir kaybı Laf konusuydu. 1 milyar 250 milyon adet ürettiğimiz paradan Dolayı onun alım gücüne nazaran, maliyetleri 600 milyon lira daha fazlaydı. Devletin bu kaybını önlemek gayesiyle alaşımla ve içerisindeki madeni alaşımlarla oynayarak fiyatları olağana çektik. Şu Lahza maliyetleri kurtardık aslında. Yapılmış olan süreç budur” dedi.
“TAMAMEN SPEKÜLASYON”
Hurdacıların haksız çıkar ettiği tezlerine Karşılık veren Darphane ve Damga Matbaası genel Müdürü Şahin, “Bu büsbütün spekülasyon zira 1 lirayı 1 liraya Meydan insan bunu ayrıştırmak için Sonuç prestijiyle eritecek. Bu ayrıştırma maliyetleri ile Birlikte muhtemelen 1 buçuk liraya mâl edecek. 1 buçuk liraya mâl edilen şeyi kaça satacak. Münasebetiyle bu spekülasyondan Öbür bir şey değil. Büsbütün ülkemizin ve paramızın prestijini düşürmek için yapılan paylaşımlar” diye konuştu.
“DÜZENLEMEMİŞSE DOĞAL OLARAK BU TÜRLÜ BİR ZAHMET YAŞAYABİLİR”
Şahin, kimi otomat üreticilerinin şikayetleriyle ilgili ise “Otomatlarla alakalı olarak, parayı çıkartmaya karar verdiğimiz Vakit Merkez Bankası ile Bir arada çalışıyoruz. Üretmiş olduğumuz örnekleri Merkez Bankası’na gönderiyoruz, onlar da bütün bankalara gönderiyorlar. Bankaların bankamatiklerinde bu türlü bir külfet yok. Otomatlarla alakalı olarak ise aslında otomat üreticilerine de Merkez Bankası yeni paraları gönderiyor, ‘Bundan sonraki otomatlarınızı ve var otomatlarınızı buna nazaran düzenleyin’ diyor. şayet bunlar düzenlememişse doğal olarak bu türlü eza yaşanabilir zira inceliğe ve yüke hisli metaller bunlar” biçiminde konuştu.
“OTOMATLARIMIZIN ÜZERİNE ‘SAHTE Nakit VERİYORLAR’ DİYE YAZMIŞLAR”
Otomat üretim fabrikası müdürü Ali Kurtuluş Çelikol ise yaklaşık 1 buçuk aydır meşakkat yaşadıklarını öne sürdü.
Gramaj değişikliğinin bildirilmediğini sav eden Çelikol, “Bilgi gelmediği için de biz bu paraları Darphane’den aldık, otomatlarımıza koyduk. Otomatlar Nakit iadesi yapıyor fakat tekrar Geri almıyor. Bundan Dolayı halktan Fazla Aka reaksiyon aldık. ‘Sahte Nakit mı veriyorsunuz?’ diyorlardı. Yaklaşık 1 buçuk aydan beri bu badire ile karşı karşıyayız. Hatta otomatlarımızın üzerine ‘Bu otomatı kullanmayın Düzmece Nakit veriyor’ diye yazmışlar. Biz bu otomatlarımızın olduğu yerdeki amirler ile konuştuk, durumun bu türlü olmadığını, Darphane’nin Nakit bastığını belirttik” diye konuştu.
Bu ortada birtakım otomatlarda yaşanan eza toplumsal medyada da paylaşıldı. İmajlarda, yeni parayı algılayamayan otomatların çalışmadığı görülüyor.
Yorum Yok