DUYGU ERDOĞAN – Deprem, 11 kentte Aka yıkım ve kayıplara neden oldu. Ekonomik hayatta ise Sanayi üretimi ve ticaret akışında Önemli hasar Meydan yerler var. Ziraî üretim ve hayvancılığa epey Aka katkısı olan 11 kentte kırsal alanlarda yaşayanlar da Aka ziyan gördü.
Yıkılan köy konutları ve ahırlar, telef olan büyükbaş, küçükbaş ve kanatlılar ile yıkıntı altında ziyan gören traktör ve aletler üretimi zorluyor. Çiftçilerin gereksinimlerine karşılık bulamaması durumunda üretimden vazgeçip bölgeyi terk etmeleri telaşı de var. Tüm bu problemler Besin muhtaçlığı için de önemli bir risk. Bu açıdan çiftçiye bütün girdi kaynaklarının sağlanarak, bölgede makine parkurları oluşturularak özellikli takviyelerle ümit verilmesi gerektiği Anlatım ediliyor.
Depremler başta Kahramanmaraş ve Hatay olmak üzere Adıyaman, Malatya, Gaziantep, Adana, Diyarbakır, Kilis, Osmaniye, Şanlıurfa ve Elazığ’da kayıplara ve Aka hasara neden oldu. Bu 11 Belde 3.8 milyon hektar tarım alanı ile Türkiye Yekün tarım topraklarının yüzde 16.5’inden fazlasına sahip. Bölge Yekün bitkisel üretim pahasının yüzde 21’ini karşılıyor. Hayvan varlığında da kentler Yekün varlığın beşte birini oluşturuyor.
‘Göçün önüne geçilmeli’
Depremden en Aka ziyanı Meydan Kahramanmaraş’ın Dulkadiroğlu Ziraat Odası Lideri Mehmet Çetinkaya, 1956 işletmenin ziyan gördüğünü, 256 çiftlik, ahır ve hayvan barınağının yıkıldığını, 27 traktörün yıkıntı altında kaldığını söyledi. çok Önemli sayıda büyükbaş ve küçükbaşın telef olduğunu anlatan Çetinkaya, “Kırsal alanda tarımla uğraşan insanlarımızın Aka can kaybı var. Sağ kalanların ise göç etme tasası var. Öncelikle bir ümit bekliyorlar. Yani borçların ertelenmesi değil, özellikli takviyeler lazım. örneğin gübresini erken almış lakin enkazda gitmiş. İlacı, mazotu, aletleri gitmiş. Zati girdi maliyetleri Fazla yüksekti. Hiçbir üreticimiz en baştan bunları alamaz. Şu anda tarlaların ilaçlanma, gübreleme vakti. Süratle bu muhtaçlıklar bedelsiz sağlanmalı” dedi.
Sezonluk tarım personelleri ve bölgedeki göçerler konusunda da dayanak isteyen Çetinkaya, Öbür bölgelere göçüp gidip yerleşmeleri durumunda tarımda çalışan insan açığının da büyüyeceğini Anlatım etti.
‘Tahsilatta sıkıntı’
Çok ziyan görmeyen lakin bölge ile ziraî ticareti Çok olan yerlerde ise ödemelerin tahsilatıyla ilgili meseleler var. Adana Yüreğir Ziraat Odası Lideri Mehmet Akın Doğan, verdikleri pamuk, limon üzere eserlerin işletme tesislerinden çekleri alamadıkları için borç yüklerinin artacağını söyledi. Doğan, “Zor durumda olan, meskeni barkı yıkılanlar için söylemiyoruz. Lakin bunu kullanan işletmeler de var. Bunları mazeret olarak gösterenler denetlenmeli” dedi.
Depremden etkilenen bölgelere Türlü kentlerden üreticiler ile Tarım ve Orman Bakanlığı yem ulaştırıyor.
Çiftçinin borcu için bloke…
Depremden etkilenen çiftçilerin mazot ve gübre takviye ödemeleri para olarak öne çekilip yapılmıştı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği, elektrik şirketlerinin üreticilerin mazot ve gübre dayanak hesaplarından güç borcunu Tahsil ettiğini duyururken, bunun Aka reaksiyon çektiğini açıkladı. Şanlıurfa Ziraat Odası Lideri Ahmet Eyyüpoğlu da, “Elektrik şirketleri ve sulama birlikleri çiftçinin borcuna karşılık para desteklere bloke koydu. Bu Fazla Aka bir eza oldu” dedi.
‘Üretici makine ve girdileri alamayacak durumda’
Bölgedeki zelzele felaketinin akabinde düşük faizli kredi imkanı ve kredilerin ertelenmesi ile hayvan başına destekleme getirilmişti. Ayrıyeten Yine bu kentler için mazot ve gübre dayanak ödemeleri erkene çekilerek para ödemesi yapılmaya başlandı. Evvelki gün ise telef olan büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvan kadar bedelsiz temin edileceği, arıcılara arılı kovan sağlanacağı açıklandı.
Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, şu anda çiftçinin acil olarak Gerekli ziraî girdilere ulaşabilmesinin kıymetine dikkat çekti. Buğday, arpa ekili alanlarda zirai ilaçlama ve gübre atılması gereken bir devrin geçilmek üzere olduğunu anlatan Yıldırım, “Hem bu eserler lazım, hem de ilaç makinesi ve traktör üzere aletler, araçlar gerekli. Bir makine parkı oluşturularak isteyen üreticinin bu alandan temini sağlanmalı. Mısır ekilecek, şeker pancarı ekilecek. Bu yıkıntı altında kalan aletleri üreticinin en baştan alma gücü kalmadı” dedi. Bu direkt dayanakların üretimin devamlılığı için öncelikli olduğunu vurgulayan Yıldırım, “Bölgede bir göç tasası var. Üreticinin kalmalsı için için bir ümit ışığı görmesi lazım. Ziraî üretim bu enkazın altında kalmasın” diye konuştu.
‘Gıda gereksinimi için risk’
Türkiye geneli tarım dalının Yurt içi hasılası incelendiğinde 11 ilin hissesinin yüzde 15.3 olduğunu anlatan Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) Lideri Ahmet Fikret Kileci, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) zelzele bölgesindeki kayıtlı ziraî işletme ve çiftçi sayısının ise yaklaşık 270 bin olduğunu söyledi. Kileci, “Dolayısıyla bölgedeki ziraî faaliyetler yalnızca bölge iktisadını değil, bütün ülke iktisadı için de Aka Ehemmiyet taşımaktır. Bu bölgedeki üretimin sekteye uğraması, ülkemizin Besin muhtaçlığının karşılanması açısından da Değerli riskleri karşımıza çıkarmaktadır. Yaşanan felaketten Dolayı üretimdeki düşüş kaçınılmazdır. Düşen üretim münasebetiyle Besin fiyatlarında da artış yaşanabilir” dedi.
Deprem bölgesinin, Türkiye’nin bitkisel Eser ihracatının yüzde 23’ünü karşıladığını anlatan Kileci, bu periyotta bölge ihracatında düşüş olacağını vurguladı. Kileci, üreticilerin desteklenmesi için şu tekliflerini sıraladı:
1-) “Öncelikle çiftçilerin üretimi terk etmesi önlenmeli, teşvik ve dayanaklar artırılmalı, üretim araçları sağlanmalı.
2-) Yaşanan felaketten Dolayı Öbür kentlere göç etmek zorunda kalan işgücü için, barınma takviyesi sağlanarak Amel gücü kaybı engellenmeli.
3-) Kuraklık önümüzdeki Aka sıkıntılardandır. Bu bahiste da acil tedbirler alınması gerekli.
4-) Yurt içinde ve Yurt dışında ticaret yapan firmalarımıza da pazar kaybı yaşamamak için Gerekli nakdi destekler verilmeli.”
YARIN: Ticari hayat ve alışverişte olağana dönme eğilimi
Yorum Yok