Yıllarca bir ticari takside saat 15.00 ile 03.00 ortasında sürücülük yapan genç, mukavelesi feshedilince İş Mahkemesi’ne Müracaat ederek taksi plakası sahibinden davacı oldu.
Davacı taksi sürücüsü, ödenmeyen kıdem ve ihbar tazminatları ile Çok çalışma ve yıllık müsaade fiyatı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etti. Davalı taksi sahibi ise davacı ile ortasındaki münasebetin işçi-işveren bağı olmayıp hasılat kirası olduğunu, bu nedenle misyonsuzluk kararı verilmesi gerektiğini öne sürdü. Davacının Amele olarak çalıştığını kabul etmemekle Bir arada davacıya ilişkin istifa dilekçesi sunduklarını belirterek davanın reddini savundu. İş Mahkemesi, davacının davalıya ilişkin ticari takside çalıştığı, davalı patronun sahibi olduğu ticari taksiyi satması üzerine Amel kontratını haklı neden olmaksızın feshettiğine dikkat çekti. Kararda; ticari taksilerde sürücü olarak çalışan personellerin günlük elde ettiği hasılattan muhakkak bir ölçü mal sahibine vermek, kalan hasılatın ise o günün fiyatı olarak personele kalması formunda ticari bir teamül bulunduğu hatırlatıldı. Bu biçimdeki fiyat ödeme sisteminde ne kadar çalışırsa çalışsın mal sahibine verilen ölçünün değişmeyeceği, ticari taksi sahibinin günlük kendisinin aldığı ölçüden ayrıyeten sürücüye Çok çalışma fiyatı ödemesi hâlinde Çok çalışmanın büsbütün kendi aleyhine olacağı vurgulandı. Bu nedenle Çok çalışma fiyatı talebinin reddedildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verildi.
Her iki taraf avukatı da kararı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi. Mahkeme kararının bozulduğu Yargıtay kararında; “Davacı; davalıya ilişkin takside sürücü olarak çalıştığını ve Çok mesai yaptığını tez etmiş, savını ispat gayesiyle Şahit kanıtına dayanmış ve davacı Çok mesai yaptığını Şahit beyanlarıyla ispatlamıştır. Hasılata bağlı günlük yevmiyeli olarak çalışan emekçilerin yevmiyelerinin ölçüsü günlük çalışma mühletine bağlı olup, ne kadar Fazla çalışırsa yevmiye artacağından çalışılan bütün saatlerin olağan fiyatı yevmiye içerisinde alındığından Çok çalışma fiyatının zamsız fiyatının yevmiyenin içinde ödendiği kabul edilerek Çok çalışma fiyatının sadece%50 artırımlı kısmı hesaplanıp karar altına alınmalıdır. Bu nedenle belgede var uzman raporu bir değerlendirmeye tabi tutularak, Çok çalışma fiyatının yalnızca yüzde 50 artırımlı kısmı hesaplanıp, makul oranda bir takdiri indirim yapılarak, Çok çalışma fiyatının karar altına alınması gerekirken, yerinde olmayan münasebet ile talebin reddi yanılgılı olup, bozmayı gerektirmiştir.” denildi.
Taksicinin fiyatı hakikat hesaplanmalı
Yeniden yapılan yargılamada İş mahkemesi birinci kararında direndi. Bu karar da temyiz edilince devreye bu Defa Yargıtay Hukuk genel Şurası girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Şura, taksicilere Çok mesai fiyatı verilmesi gerektiğine hükmetti. Kararda şu tabirlere yer verildi: “İşçininparçabaşıücretiiçinde zamsız kısmı ödenmiş olmakla, Çok çalışma fiyatı yalnızca yüzde elli artırım ölçüsüne nazaran belirlenmelidir. Hasılata bağlı günlük yevmiyeli olarak çalışan personellerin haftalık kırkbeş saatten Çok çalışsa dahi Çok çalışma fiyatına hak kazanmayacağına ait bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu prestijle, hasılata bağlı günlük yevmiyeli olarak çalışma sisteminde, haftalık 45 saati aşan bir çalışması bulunması durumunda çalışanın Çok çalışma fiyatına hak kazanacağı kabul edilmelidir. diğer taraftan, personelin çalışma müddeti arttıkça geliri de artış göstereceğinden, Çok çalışma fiyatının zamsız meblağının yevmiyenin içinde ödendiği kabul edilerek Çok çalışma fiyatının yalnızca yüzde elli artırımlı kısmı hesaplanmalıdır. .Bu prestijle, evrak çerçevesindeki kanıtlar, yapılan işin niteliği ve Şahit beyanları dikkate alındığında davacının Çok çalışma yaptığı anlaşıldığından, mahkemece davacının haftalık kaç saat Çok çalışma yaptığı belirlenmeli, daha sonra Çok çalışma fiyatının yalnızca yüzde elli artırımlı kısmı hesaplanmalı ve hesaplanan ölçüden da karineye dayalı makul oranda indirim yapılarak karar verilmelidir. Hâl bu türlü olunca Hukuk genel Heyeti’nce da benimsenen özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, evvelki kararda direnilmesi tarz ve yasaya alışılmamıştır.”
Yorum Yok