Seray Şahinler – İstanbul’un yeni sanat merkezi House of Performance’ta “Dostlarla Akşam Yemeği”ne davetlisiniz. HoP’un birinci yapımı olan, Donald Margulies’in yazdığı, tıpkı vakitte HoP’un genel Sanat Direktörü itina Yula’nın yönettiği oyunda Özge Borak, Ahmet Tansu Taşanlar, Derya Artemel ve umut Kantarcılar kadın-erkek bağlantıları, evlilik, anlayış, empati, ihanet üzere bahisler üzerine düşünmeye Davet ediyor seyirciyi. Tom-Beth ve Karen-Gabe çiftinin yıllara dayanan dostluğu, bir ihanet duyurusuyla Tüm istikrarları değiştiriyor. Bundan sonra eski defterler açılıyor ve geçmişte çözülemeyen düğümlerin, geçmişi nasıl karmaşık hâle getirdiği ve bugünü nasıl şekillendirdiği ortaya çıkıyor. “Dostlarla Akşam Yemeği”ni oyuncularından dinlendik.
Herkes birbirini suçluyor, herkes haklı olduğunu savunuyor fakat gün sonunda herkes kırık, dökük. Beth de bunlardan biri. Beth’in bu öyküdeki yeri ne?
Derya Artemel: Mesut görünen iki Amerikan ailesi Mevcut oyunda. İki çiftin de bağlantıları göründüğü üzere değil. Kendilerine söylemedikleri mutsuzlukları var. Bunlar da ilgilerine yansımış. Yavaş yavaş oyun içinde açılıyor hepsi. Herkesin haklı olduğu bir durum var. Muharrir, Tüm alakaların içindeki o yalnızlığı Fazla uygun işlemiş. Her halükârda yalnızız. Bu yalnızlıklar, bağlantı kuramadığımızda daha da derinleşiyor. Oyunda da bunu bahis ediyoruz.
Bir taraf yapan, bir taraf yıkıcı oluyor. Ya da birebir anda iki taraf da yıkıp geçiyor. Siz oyunda bu sürecin neresinde duruyorsunuz? Tom ne söylüyor bize?
Ümit Kantarcılar: İnsan Mevcut olduğu günden beri kadın-erkek bağı bu soruyu soruyor. Taraflardan biri olduğunuzda öteki tarafı Üzücü görürsünüz. ancak herkesin Kötü olmak için bir sebebi, haklı bir tarafı vardır. İlgilerde Kötü yoktur, nazar açısı vardır. Oyunun da şöyle ortak bir istikameti var: Herkes kendi tarafından baktığında haksız yok. lakin karşı tarafa geçtiğinde haksız bir durum bulabiliyorsunuz. Biz de seyirciye bunu vermeye çalışıyoruz. Her karakterin öteki gördüğünün aslında kendi olduğunu, ne kadar ötekileştirse de karşı tarafın da haklı sebebi olduğunu söylüyor müellif. ‘Evet haksız ancak sor bir neden haksız’ dediğin yerde ne kadar haklı olduğunu ortaya çıkarıyor.
Geçmişte Fazla Defa oynanmış, yeniliğini kaybetmemiş bir oyun. Bu zamansızlığı neye bağlıyorsunuz?
Ahmet Tansu Taşanlar: İnsan aslında Biricik başına dünyaya gelen ve Biricik başına bu dünyadan göç eden bir varlık. Yalnızlığı yaşayamadığımız için dostlarla, arkadaşlarla, eşlerle çoğalarak hayatımıza devam ediyoruz ve paylaşarak hayatı kolaylaştırma yolunda ilerliyoruz. Bilhassa günümüzde bireyler bir oburunun yükünü kendi yükünün üzerine koyup götürmekte zorlanıyor. Bazıları konfor alanından çıkmaya çekiniyor bazıları de memnunluğu Öbür yerde alıyor. münasebet olgusu Mevcut olduğu sürece bu ve misal oyunlar yeniliğini yitirmeyecekler.
Kadına atfedilen roller bayanın bağda yerini nasıl etkiliyor?
Özge Borak: Oyunda Gabe ve Karen olarak birtakım dengelerde değişme yaşansa da evliliğini sürdürmeye çalışan, birbirini kotaran bir çiftiz. Bizde “Yuvayı dişi kuş yapar” diye bir Laf vardır. özel olarak ‘şunların hepsini bayan yapmalıdır’ yaftalarından uzak, Bir arada yaşanan ortak hayatın getirisiyle devinim eden çiftler de Mevcut hayatta. Bizim toplumumuzda da var. lakin dayatılan şeyler Natürel ki bizim kültürümüzmüş, yapılması gereken şeylermiş üzere lanse ediliyor. Bu noktada da işler adaletsizleşiyor. lakin elbette Öbür toplumlarda da kendi yükünü atmak için bayana yüklenmiş roller var. Hayattaki birtakım şeyler yalnızca bayanın vazifesiymiş üzere. Hakikat olduğunu düşünmüyorum.
“Dostlarla Akşam Yemeği”nde de Şahit olduğumuz üzere münasebetlerde bir türlü çözülemeyen düğümler var. Nasıl çıkarız buradan, oyunun bildirisi ne olur bu noktada?
Derya Artemel: Öncelikle hayatı paylaşıyorsunuz. Hürmet Fazla değerli. İki tarafın kendi alanlarını kurabilmesi ve birbirine hürmet duyması gerekiyor.
Ahmet Tansu Taşanlar: Evliliğe yansıyanlar aslında Hariç dünyadaki zorluklardan yansıyanlar. İçeride düzgün giden bir şey Mevcut ki birliktelik devam etmiş. “Evlilik fedakârlık ister sözü” vardır ya bana daima yanlış gelir. Evlilik hürmet, birbirinin birey olduğunu bilmek ve müsamaha ister.
Ümit Kantarcılar: Bu durum aslında her bağlantıda geçerli. Ben bu türlü bakıyorum olaya. Memnunluğu bir durak zannediyor insan. Ve oraya geldiğinde indiğini düşünüyorsun. Hâlbuki bu seyahatin ismi memnunluk. Seyahate Sevinç ismini verdiğinde kimi güneş açıyor, kimi fırtına oluyor. Mutluluğun tarifini bir durak üzere düşünüyoruz ve oraya geldiğimizde iniyoruz. Temel eza bu. Yola Sevinç ismini verirseniz yol Öbür bir yere çıkıyor.
‘Diziler Türk kadınını yansıtmıyor’
Tiyatro ve sinemada Fazla işlenen bir tema kadın-erkek bağı, evlilik, alakalar, çıkmazlar… neden daima şimdiki bu bahis?
Özge Borak: Bu Fazla işlenen bir mevzudur. Yeşilçam’ın Güçlü oğlan yoksul kız ya da aykırısı bahisleri üzere.. Zira bu sorunlar hayat uzunluğu çözülemeyen, evrilen ve bir türlü işinden çıkılamayan hâl alıyor insanlarda. O yüzden de Fazla izleniyor.
Ümit Kantarcılar: Tam karşıtının de işlenmesi gerekiyor. Türkiye’de bu bahis Fazla istismar ediliyor. Bayana şiddetin baş ögelerinden biridir bu. Güçlü birini bulursan hayatını kurtarabilirsin iletisi… Bayanın ne kadar kuvvetli olduğu, Cumhuriyet bayanın nasıl olması gerektiği ıskalanan bir mevzu. Oynamak zorunda olduğumuz klişe yanların asla olmaması gerekiyor. Türk genç bayanına bu bildirisi vermemiz gerekiyor. sıra ve sinema senaryoları bu türlü olmamalı. Bayana şiddetin somutlaşmış hâlidir bu. O yüzden o senaryoların içinde olmak istemiyorum. Türk erkeğinde Fazla Kötü bir yanılsama var: Bizim en kutsal varlığımız annemiz ancak en Fazla şiddet gösterdiğimiz bayanlar. O yüzden burada bir değişimin olması gerekiyor. Bu ülkenin en dinamik ögelerinden biri bayanlardır. Bizler, ruhlara üfleyen oyuncular olarak bu sıkıntıyı en gerçek biçimiyle insanlara göstermeliyiz.
Yorum Yok